කුඹුකෙ ළිඳ
උසස් පෙළ පන්තියේ තාක්ෂණ විද්‍යා පාඩම මැදට වකුගඩු රෝගයට අදාළ කතාවක් ඇදී ආවේ තරුණ ගුරුවරියටත්, ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්ටත් නොදැනී ය.
සුපුරුදු පාඩමේ ඒකාකාරිත්වය බිඳී යෑමෙන් කවුරුත් මොහොතකට ඉස්පාසුවක් ලද බව පෙනිණ.
එසැණ ගුරුවරියට අතීත කතාවක් මතක් විය. එය දරුවන්ට කියා ගැනීමේ උවමනාවක් ද ඇගෙන් පළ විය.
‘ළමයිනේ මං ඔයාලට හොඳ කතාවක් කියන්නං’
‘අනේ හොඳයි ටීචර්. අපි අහං ඉන්නං’
පන්තිය පුරා සියුම් හසරැල්ලක් හමා ගියේ ය. ඉන් ගුරුවරිය ගේ මුව මඬල ද වැසී ගියේ ය.
‘ඔයාලට පොඩි චේන්ජ් එකකටයි මේක කියන්නෙ. හැබැයි මං මේ කතාව කෙටියෙන් කියල ඉවර කරපු හැටියෙ ආයෙත් පාඩමට බහිනව. හරිද?’
‘හරි ටීචර්’
‘ඔන්න ළමයිනේ අපි කැම්පස් එකේ දෙවෙනි හරි තුන්වෙනි හරි අවුරුදුවල ඉන්දැද්දි අපේ කණ්ඩායමට පොඩි රිසර්ච් එකකට යන්ඩ සිද්ධ වුණා’
‘ඒ කොහාටද ටීචර්?’
‘රජරටට. රජරට පළාතෙ වකුගඩු රෝගෙට හේතු වෙන්නෙ මොන දේවල් ද? කියන එක හොයල බලන්ඩයි අපි ගියේ. ජනතාව හොයාගෙන ගිහිං ඒගොල්ලන්ගෙ අදහස් ගන්ඩ තමයි අපිට නියමවෙලා තිබුණෙ’
‘ඉතිං ටීචර්ල ඒ පළාතෙ හැම ගෙයක් ගාණෙ ම ගියා ද? ගොඩක් කල් යන්ඩ ඇති නේද?’
‘මුළු පළාතෙම ඇවිද්දෙ නෑ. ඒක කරන්ඩ අමාරු නිසා තෝර ගත්තු ගම්මාන කීපෙකට විතරයි අපි ගියේ’
‘ඒ මොන ගම්ද ටීචර්’
‘වකුගඩු රෝගය ව්‍යාප්තවෙමින් තිබුණු ගම්’
‘ඉතිං එහෙම ගියා ම?’
‘ඔව්. ඉතිං වකුගඩු රෝගය ව්‍යාප්ත වෙමින් තිබුණු ගම් කීපයක් පහු කරගෙන ඇතුළට යනකොට අපි ඉබේම වාගෙ වකුගඩු රෝගෙ ගැන ආරංචියක්වත් නැති ගමකට යැවුණා!’
‘හරි පුදුමයිනෙ’
‘පුදුමෙනුත් පුදුමයි තමයි. වකුගඩු රෝගය සාමාන්‍යකරණය වෙමින් තියෙන පළාතක කාලෙකින් වකුගඩු රෝගියෙක් හිටිය කියල අහලවත් නැති ගමක් තියනවයි කිව්වම ඇත්තටම අපිටත් පුදුම හිතුණ’
‘ඉතිං ටීචර් ඒ අය ඒ ලෙඩෙන් බේරිච්ච රහස මොකක්ද?’
‘රහස මේකයි. ඒ ගමේ හැම නාන ළිඳක් ළඟ ම, හැම බොන ළිඳක් ළඟ ම කුඹුක් ගහක් තියනව. ගහක් දෙකක් නෙමේ ඊට වැඩියත් තියනව. ඇත්තම කියනව නං ඒ ගම්මානෙම කුඹුක් යායක්. ඉතිං ඒ ගමේ වැඩිහිටියො කියපු හැටියට ඔය කුඹුක් ගස්වල හීං මුල් බූසියක් වගේ ළිං පතුළට ඇදිල ළිඳේ වතුර පිරිසිදු කරනව. ඒ කියන්නෙ ජලයේ තියෙන මිනිස් පරිභෝජනයට නුසුදුසු කොටස් උරා ගන්නව. අපිට කියපු හැටියට උපන් දා ඉඳල ඒ ගොල්ලො බොන්නෙ, නාන්නෙ කුඹුක් මුල්වලින් පිරිසිදු වෙච්ච වතුර. ඒ හින්ද ඒ අයට ඉහිං බහින රෝගයක් නෑ කියලයි ඒ අය කිව්වෙ’
පන්තිය නිහඬව ම ඒ විස්මය විඳ ගත්තේ ය.
‘කුඹුක් ගහක් යට ඉන්නකොට ඇඟට දැනෙන්නෙ අපූරු සිසිලක්. රජරටඋෂ්ණ නිසා කුඹුක් හෙවණක නැවතිලා ගිමන් අරිනකොට ඇඟට දැනෙන්නෙ ලොකු සනීපයක්. දැන් ඔය ළමයින්ට තේරෙනවනෙ අපේ ඇස්වලට පේන කුඹුක් ගහ අපට සිසිල දෙනව වගේ අපේ ඇස්වලට නොපෙනෙන කුඹුක් මුල් අපේ ජලය පිරිසිදු කරල දෙනව කියල’
‘ඉතිං ඇයි ටීචර් ඒ ගමේ අය ඔය රහස අනිත් අයට හෙළි කරන්නෙ නැත්තෙ?’
‘අමුතුවෙන් හෙළිකරන්න දෙයක් නෑ ළමයො ඔය පැරණි ගම්වල කොහොමත් කුඹුක් ගස් තියනව. කුඹුකෙ ළිඳෙන් දිය නාගෙන එනව කියල කවි සින්දුවල යොදල තියෙන්නෙත් ඒකනෙ.වර්තමානෙ මේ ස්වභාවික සම්පත නොසලකා හැරල තියෙන හින්දයි මේ කරදරේ’
‘ඉතිං ටීචර්, රජරට පුරා ම කුඹුක් වැව්ව නං අනාගත පරපුර බේරගන්ඩ පුළුවන්නෙ නේද?’
‘රජරට විතරක් නෙමේ ළමයො අපි කාගෙත් ළිං ළඟ කුඹුක් පැළයක් හිටවන තරමට අනාගත පරපුරේ ඇඟට ගුණයි’
අනන්‍යතාව සඟවා සිටීමට කැමති සිළුමිණ පාඨකයකු විසින් යොමු කරන ලද ලිපියක් ඇසුරෙනි.
නෙළුම්විල
සිළුමිණ,
ලේක්හවුස්,
කොළඹ 10.
