ත්‍රිපිටකය ලෝක උරුමයක් කිරීමේ ක්‍රියාවලියේ 'ත්‍රිපිටකාභිවන්දනා' බෞද්ධ පුනර්ජීවය සඳහා කදිම ජාතික වැඩසටහනකි.
රටේ බෞද්ධ පුනර්ජීවයක් ඇති කිරීම පිණිසත් බුදුදහමේ චිරජීවනය සඳහාත් ආරම්භ වූ එම වැඩසටහන බහුතරයක් බෞද්ධයන් වෙසෙන පළාත්වලට වඩා සෙසු පළාත්වලට ඉතා වැදගත් වන බව පසුගිය සතිය පුරාවටම දැකගැනීමට ලැබිණි.
බෞද්ධයන් බහුලව සිටින පළාත්වලට වඩා අන්‍ය ආගමිකයන් බහුතරයක් වෙසෙන පළාත්වල 'ත්‍රිපිටකාභිවන්දනා' වැඩසටහන ඉතාම ජනප්‍රිය වූ අතර බොහෝ ස්ථානවල එම වැඩසටහන් සංවිධානය කොට තිබුණේ පොලිසියයි.
මන්නාරමේ දී මේ සද්ක්‍රියාවට දායක වීමට තීරණය කළේ මන්නාරම කලාපයේ සිටින සියලුම රජයේ සේවකයෝය.මන්නාරම කී සැණින්ම අපට සිහියට නැ‍ඟෙන්නේ මුස්ලිම්වරුන් බහුතරයක් සිටින පළාතකි. ඇත්තේන්ම එය සත්‍යයකි. රජයේ සේවයේ පමණක් නොව වෙළඳ ක්ෂේත්‍රය තුළද පළාතේ සංසරණය වන පුද්ගලයන්ගේ ගහනය අනුවද මන්නාරම පිරී යන්නේ මුස්ලිම් වැසියන්ගෙනි. දෙමළ හා සිංහල වැසියෝ ද මන්නාරමේ ජීවත් වෙති. එමෙන්ම මන්නාරමේ රජයේ සේවකයන් අතරද සිංහල හා දෙමළ වැසියෝ එකට සේවය කරති.
සිංහල බෞද්ධ රජයේ සේවකයන්ට ත්‍රිපිටකය යන්න අමුතුවෙන් කියා දිය යුතුව නැතත් මන්නාරමේ සිටින මුස්ලිම් හා දෙමළ රජයේ සේවකයන්ට බුදු දහම තෝරා බේරාගැනීමට නොහැකි පරිසරයක ජීවත් වෙති.
ත්‍රිපිටකය ලෝක උරුමයක් කිරීමේ ක්‍රියාවලියේ 'ත්‍රිපිටකාභිවන්දනා' ජාතික වැඩසටහන රජය ක්‍රියාත්මක කරද්දී මන්නාරම කලාපයේ සියලු රජයේ සේවකයෝද ඊට පූර්ණ අනුග්‍රහය දැක්වූහ.
පිණ්ඩපාත චාරිත්‍රය ඔවුන් කිසි දිනක දැක නැති භික්ෂූ වතාවතකි. නමුත් ඔවුන් ඒ පිළිබඳ දන්නා පිරිසගෙන් තොරතුරු විමසා පිණ්ඩපාතයේ වැඩම කළ භික්ෂූන් වහන්සේට දානය පිරිනැමූහ. පිරිකර පූජා කළහ. පසඟ පිහිටුවා වැද නමස්කාර කළේ මහ පාරේය.
පිණ්ඩපාතයේ වැඩම කළ බෞද්ධ භික්ෂුවට මුතුකුඩය ඉහලන ලද්දේ මුස්ලිම් වැසියෙකි. එක්කෝ දෙමළ වැසියෙකි. ඔවුහු මන්නාරමේ රජයේ සේවකයෝ වූහ. මේ පිණ්ඩපාත භික්ෂු වතාවත්වලින් පසුව මන්නාරමේ මුරුන්කන් පුරාණ විහාරස්ථානයේ දී ධර්ම දේශනයක් සංවිධානය කොට තිබිණි. සිංහල බෞද්ධ රජයේ සේවකයන් මන්නාරමේ ඉතා හිඟ වුවත් ධර්මය ශ්‍රවණය කිරීමට ශ්‍රාවකයන්ගේ කිසිම අඩුවක් නොවීය.
දෙමළ හා මුස්ලිම් රජයේ සේවකයෝ ධර්ම ශ්‍රාවකයෝ වූයේ ඉතාම භක්තියෙනි. බෞද්ධයන් මහා පිරිසක් මැද ධර්ම දේශනා පවත්වන විට ඔවුනොවුන්ගේ දේශනාවල හඬ භික්ෂූන් වහන්සේගේ හඬ පරයා ඇසෙන්නට වූවත් මන්නාරමේ මුරුන්කන් පුරාණ විහාරස්ථානයේ දී එවැන්නක් සිදු නොවීය.
අපේ බොහෝ බෞද්ධයන්ට වඩා ඒ මිනිස්සු එදින නියම බෞද්ධයෝ වී සිටියහ. ධර්ම දේශනයෙන් පසුව ධර්ම පූජා, පිරිකර පූජා සඳහාද හික්ෂූන් වහන්සේට ගිලන් පස පූජා කිරීමේදීද මන්නාරමේ අන්‍ය ආගමිකයන් අතින් බෞද්ධ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රදර්ශනය විණි. ධර්ම පූජා - පිරිකර පූජා සඳහාද හික්ෂූන් වහන්සේට ගිලන් පස පූජා කිරීමේදීද මන්නාරමේ අන්‍ය ආගමිකයන් අතින් බෞද්ධ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රදර්ශනය විණි. ඒ වැඩසටහන් මාලාවම ක්‍රියාත්මක වී අවසන් වන තුරුම මන්නාරමේ දෙමළ හා මුස්ලිම් වැසියන්ගෙන් විද්‍යාමාන වූයේ දැඩි සැදැහැවත් භාවයකි.
බෞද්ධාගමේ ඉගැන්වෙන සමානාත්මතාව මානුෂීයභාවය කරුණාව දයාව අනුකම්පාව පමණක්
නොව මේ දහම තුළ පවත්නා ආගමික සහනශීලීතාව මන්නාරමේ මේ පිරිසට ඉතා කෙටි කලකින් අවබෝධ වී ඇති බවක් පෙනෙන්නට තිබේ.
මේ වෙනස ඇති වීම කෙරෙහි බලපාන ලද ප්‍රධානතම හේතුව වන්නේ පසුගිය කාල වකවානුවේ දී උතුරු පළාත් තුළ බුදු දහම සම්බන්ධයෙන් පැවැති ව්‍යාකූල තත්ත්වයයි. උතුරේ දෙමළ දේශපාලනඥයන් උතුරේ අන්‍යාගමිකයන් තුළ වර්ධනය කොට තිබුණේ බුදු දහමේ ඉගැන්වෙන හරවත් දේශනා නොව ඉන් බැහැර කරවන ලද ඊර්ෂ්‍යාව ක්‍රෝධය හා වෛරය පමණකි.
උතුරේ යම් ස්ථානයක බුදු පිළිමයක් තැන්පත් කිරීම උතුරේ අන්‍යාගමිකයන්ගේ හත්මුතු පරම්පරාවක්ම විනාශයට පත්වන විශාල බලවේගයක් ඇති ක්‍රියාවක් යැයි උතුරේ දෙමළ දේශපාලනඥයන් මුළු උතුරටම පෙන්වා දී තිබිණි.
උතුරට බුදු පිළිමයක් වැඩම කළ සෑම අවස්ථාවකදීම දෙමළ දේශපාලනඥයන් බුරුතු පිටින් ඔවුන්ගේ ගෝල බාලයන්ද රැගෙනවිත් කළ යක්කම් නිසා උතුරේ අන්‍යාගමිකයන් සිතන්නට ඇත්තේ බුදු පිළිමය නිසාත් බුදු දහම නිසාත් එවැනි විනාශයක් සිදුවෙතැයි යන්නය. ඊට ඒ මිනිසුන්ට දොස් තැබීමේද ප්‍රයෝජනයක් නැත. උතුර කරවූ ප්‍රධාන දේශපාලනඥයන්ගේ මතය හා ආගමද දහමද වූයේ බුද්ධාගම නිසා උතුරේ වැසියන්ගේ සියලුම දේ විනාශ වන බවය.
මේ දහම ඔවුන් ඇදහුවා පමණක් නොව ඒ බව ක්‍රියාවෙන්ද ඔප්පු කොට පෙන්වීමට උත්සහ දැරීය. උතුරු පළාත් සභාවට බලය තිබූ කාල වකවානුවේ දී උතුරු පළාත් ප්‍රධාන අමාත්‍යවරයා පවා බෞද්ධාගමට විරුද්ධ විය. එහි ප්‍රතිපලයක් වූයේ නාගදීප විහාරස්ථානයේ ඉදි කිරීමට ගිය බුදු පිළිමයට තහංචි පැනවීමය. නාගදීපය යනුවෙන් ස්ථානයක් නැති බවත් එය වහාම නයිනතීව් වශයෙන් වෙනස් විය යුතු බවත් උතුරු පළාත් සභාවේම යෝජනාවන්ය.
මුලතිව් ගුරුකන්ද රජමහා විහාරයේ අර්බුදයකි. ඒ අර්බුදය තවමත් ඇත්තේ අධිකරණයේය. මුලතිව් කෝකිලායි ශ්‍රී සම්බෝධි විහාරයේ ඉඩමට නඩු කියා තිබේ. එහි නායක හිමියන් වන ශ්‍රී තිස්සපුර ගුණරතන හිමියන්ට එල්ල වන තර්ජන වල කිසිම අඩුවක් නැත.
නෙඩුන්කේණී කුරුදුමලේ පුරා විද්‍යා ස්ථානය විවෘත කිරීමට ගිය අවස්ථාවේ දී එහි තැන්පත් කිරීමට රැගෙන ගිය බුදු පිළිමය නතර වූයේ පොලීසියෙනි. ඒ සම්බන්ධයෙන් වූ නඩුවේද තවමත් කෙළවරක් නැත. එමෙන්ම වවුනියාවේ නෙඩුන්කේණී වෙඩුක්කුනාරී හා වවුනියාවේ සමලන්කුලම යන බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන පිහිටි ප්‍රදේශයේ බලහත්කාරයෙන් හින්දු කෝවිල් අටවා බුදු දමට උතුරේ දී කෙරෙන තර්ජනවල කෙළවරක් නැත.
එවැනි පරිසරයක් මවමින් බෞද්ධාගමට වින කටින උතුරේ දෙමළ දේශපාලනඥයන් රොත්තක් මැද මන්නාරමේ රජයේ සේවක සේවිකාවෝ දහසක් වටින පුද්ගලයෝ පිරිසකි. අගය කළ යුතු සත්පුරුෂයෝ පිරිසකි.
රජය මඟින් දීප ව්‍යාප්තව සංවිධානය කළ වැඩසටහනේ ඉහළම ප්‍රතිලාභ උදා වූයේ එවැනි මිනිසුන් අතරින් බවට කිසිම විවාදයක් නැත.
උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාරවරයා වන ආචාර්ය සුරේන් රාඝවන් මහතා වවුනියාව ශ්‍රී බෝධි දක්ෂිණාරාම විහාරස්ථානයේ දී ලබන 29 දා පවත්වන්නට බලාපොරොත්තු වන බෞද්ධ සමළුවෙන්ද මීට වඩා යම් වෙනසක් ඇති කරගැනීම සඳහා සංවිධායකවරුන් හා බෞද්ධ මහ නායකහිමිවරුන් දක්ෂයන් විය යුතුය.
රසුල දිල්හාර ගමගේ
