පසුගිය ජනවාරි 31වැනිදා මධ්‍යම රාත්‍රියේ සිට බ්‍රිතාන්‍යය නිල වශයෙන් යුරෝපා සංගමයේ සාමාජිකත්වයෙන් ඉවත් විය. එය කිසිසේත්ම සරල කරුණක් නොවූ අතර මේ තීරණය නිශ්චිතව ගැනීම සඳහා බ්‍රිතාන්‍යයට වසර කිහිපයක් සහ අගමැතිවරුන් කිහිපදෙනෙකු කැප කිරීමට සිදු විය. අවසානයේ මහා මැතිවරණයක්ද පැවැත්වීමෙන් පසු බොරිස් ජොන්සන් අග්‍රමාත්‍යවරයා බ්‍රෙක්සිට් ක්‍රියාත්මක කිරීමට හෙවත් යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් වීමට කටයුතු කළේය.
මේ සඳහා තීරණය ගැනීමේ මුල් පියවර ලෙස ජනතා මත විමසීමක් පැවැත්වූ අතර ඒ 2016 වසරේ ජූනි මාසයේදීය. එහිදී බ්‍රිතාන්‍ය ජනතාවගෙන් සියයට 52ක් හෙවත් මිලියන 17.4ක් යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් වීමට කැමැත්ත පළ කළහ. ඒ අනුව එතැන් සිට නිල වශයෙන් යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් වීමේ කටයුතු බ්‍රිතාන්‍ය විසින් ආරම්භ කළද, එය ක්‍රියාවට නැංවීමට තවත් වසර හතරකට ආසන්න කාලයක් තුළ නොයෙක් අරගල කිරීමට බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන්ට සිදුවිය.
යුරෝපා සංගමය යනු යුරෝපා රටවල් 28කින් සමන්විත ආර්ථීක සහ දේශපාලන අරමුණු සහිත එකමුතුවකි. මේ සංගමයේ සාමාජික රටවලට හිමිවන සුවිශේෂ ප්‍රතිලාභ විය. උදාහරණයක් ලෙස යුරෝපා සංගමයේ සාමාජික රටවලට ණයවර ලිපි හෝ අමතර මුදල් අයකිරීමකින් තොරව භාණ්ඩ හුවමාරු කර ගැනීමට හැකි විය. එපමණක්ද නොව යුරෝපා සංගමයේ සාමාජික රටවල ජනතාවට එම රටවල් අතර නිදහසේ රැකියා කිරීමට සහ සංචාරය කිරීමට ද හැකියාව ලැබිණි.
බ්‍රිතාන්‍ය 1973දී යුරෝපා සංගමයට එක්වූ අතර එය සංගමයෙන් වෙන්ව යන ප්‍රථම රට ලෙසින්ද ඉතිහාසයට එක්ව තිබේ. ජනවාරි 31වැනිදා නිල වශයෙන් යුරෝපා සංගමයෙන් වෙන්ව යන තීරණය ප්‍රකාශ කිරීමෙන් පසුවද බ්‍රිතාන්‍යයට ඉටු කිරීමට තවත් විශාල කාර්ය භාරයක් ඉතිරිව තිබේ. වෙන්ව යෑමෙන් පසු දෙපාර්ශ්වයේ සම්බන්ධතා කෙසේ වේද යන්න අවබෝධාත්මකව තීරණය කිරීමට තවත් සාකාච්ඡා වට රාශියක් පැවැත්වීමට දෙපාර්ශ්වයට සිදුවනු ඇත.
මේ සඳහා මාස එකොළහක කාලයක් දෙපාර්ශ්වය විසින් වෙන් කරගෙන ඇති අතර එම කාලය තුළ යුරෝපා සංගමයේ සාමාජික රටවල මෙතෙක් කලක් ක්‍රියාත්මකව පැවති නීති රීති බ්‍රිතාන්‍ය සම්බන්ධයෙන්ද එලෙසම ක්‍රියාත්මක වනු ඇත.
එහෙත් ඉන් පසුව යුරෝපා සංගමයේ රටවල් සහ බ්‍රිතාන්‍ය අතර සබඳතාව කෙසේ විය යුතුදැයි සාකච්ඡා මගින් තීරණය කිරීමට දෙපාර්ශ්වයට සිදුවනු ඇත. එහිදී දෙපාර්ශ්වය අතර වෙළෙඳ සබඳතා, නීතිය සහ දත්ත හුවමාරු ආරක්ෂාව සම්බන්ධ කටයුතු, ගුවන් කටයුතු සහ ආරක්ෂාව, ධීවර කටයුතු, ගෑස් සහ විදුලි බල සැපයුම සහ බෙහෙත් ද්‍රව්‍ය හුවමාරුව සහ ලියාපදිංචිය යනාදිය සම්බන්ධව වඩාත් දීර්ඝව සාකච්ඡා කර තීරණවලට පැමිණීමට සිදු වනු ඇත.
බ්‍රිතාන්‍ය අග්‍රාමාත්‍ය බොරිස් ජොන්සන් සාකච්ඡා සඳහා මාස එකොළහක කාලය ප්‍රමාණවත් බව ප්‍රකාශ කර සිටියද යුරෝපා සංගමයේ ප්‍රධානීන් පවසා ඇත්තේ සාකච්ඡා ඉතා අභියෝගාත්මක වනු ඇති බවයි.
මාස එකොළහක සංක්‍රාන්ති සමයේදී සාකච්ඡාවට බඳුන් විය යුතු කරුණු මේ වන විට කෙටුම්පත් කර ඇති අතර තෙරේසා මේ අගමැති ලෙස කටයුතු කළ අවධියේදී ඒ පිළිබඳ අවසන් වාර්තා ද සකස් වී තිබිණි. එහෙත් බොරිස් ජොන්සන් අගමැති ලෙස පත්වීමෙන් පසු එම කෙටුම්පත්වල ඇතැම් කරුණු සංශෝධනය කළේය.
බ්‍රිතාන්‍ය මීට පෙර ප්‍රකාශ කර තිබූ අන්දමට 2019 මාර්තු 29 වැනිදා යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් වීම සිදුවිය යුතුව තිබුණද තෙරේසා මේ ගේ යෝජනාව දෙවරක්ම පාර්ලිමේන්තු සාමාජිකයන් අතින් ප්‍රතික්ෂේප වීමෙන් පසු එය මේ දක්වා දිග්ගැස්සිණ. තුන්වැනි වර එම යෝජනාව පාර්ලිමේන්තු සාමාජිකයන් අතින් ප්‍රතික්ෂේප වීමෙන් පසු අගමැති තෙරේසා මේ ඉල්ලා අස්වූවාය.
බොරිස් ජොන්සන් අගමැතිවරයා මේ සඳහා ගෙන ආ විසඳුම වූයේ මහමැතිවරණයයි. ඒ අනුව පසුගිය දෙසැම්බරයේ පැවති මහමැතිවරණයෙන් ඔහු ජයග්‍රහණය කළ අතර ජනතාව එළෙස ලබා දුන් තීරණය බ්‍රෙක්සිට් ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඔහුට අවශ්‍ය වූ ශක්තිය සැපයීය.
ඒ අනුව මේ ඓතිහාසික තීරණය සමග බොරිස් ජොන්සන් අගමැතිවරයා ඉතිහාස ගතවනු ඇත්තේ ය. මින් ඉදිරියට යුරෝපා සංගමයේ රැස්වීම් සඳහා සහභාගී වීමට ඔහුට අවශ්‍ය වන්නේ නම් ඒ සඳහා ඉල්ලීමක් කිරීමට ඔහුට සිදුවනු ඇත. සංගමයේ නිල රැස්වීම් සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය අමාත්‍යවරුන්ගේ දායකත්වයද මින් ඉදිරියට අවශ්‍ය නොවනු ඇත.
වඩාත්ම විශේෂ කරුණ ලෙස මින් ඉදිරියට බ්‍රිතාන්‍ය වැසියන්ගේ ගමන් බලපත්‍රයවල වර්ණයද වෙනස් කිරීමට නියමිතය.
