පවුල් නීතියට අදාළ විවාහය සහ දික්කසාදය සම්බන්ධයෙන් පසුගිය සතියේ සාකච්ඡා කළ අතර, පවුල දෙදරා යෑම තුළ දරුවන්ගේ එදිනෙදා වියදම් සැපයීම මඟහරින රැකියාවේ නියුතු හෝ රැකියාවක් කිරීමේ/ මුදල් ඉපයීමේ හැකියාව ඇති මවුපියන්ගෙන් දරුවන්ට නඩත්තු මුදලක් ලබාගැනීමට හා/ හෝ තවමත් විවාහයේ සිටින ඉපයීමේ හැකියාව නැති ස්වාමිපුරුෂයා හෝ භාර්යාවට ජීවත් වීම සඳහා යම් මුදලක් රැකියාවේ නියුතු ස්වාමිපුරුෂයාගෙන් හෝ භාර්යාවගෙන් ලබාගැනීම සඳහා ඇති නීතියේ ප්‍රතිපාදන කවරේද යන්න අද සලකා බලමු.
නඩත්තු මුදලක් යනු:
විවාහයක එක් පාර්ශ්වයක් විසින් අනෙක් පාර්ශ්වයට සහ දරුවන්ට (විවාහයෙන් උපන් හා විවාහයෙන් පිටත උපන්) ප්‍රමාණවත් පරිදි ඔවුන්ගේ ජීවිකාව සඳහා මිල-මුදල් උපයාගත නොහැකි අවස්ථාවල ගෙවනු ලබන මූල්‍යමය දීමනාවයි. විවාහය පවතින අවස්ථාවේ හෝ දික්කසායෙන් පසුව වුව ද දරුවන් වෙනුවෙන් නඩත්තු ගෙවීම කළ යුතු වේ. නඩත්තු සම්බන්ධව ලංකාවේ දැනට පවතින සාමාන්‍ය නෛතික ප්‍රතිපාදන ඇතුළත් වන්නේ 1999 අංක 37 දරන නඩත්තු පනතේ වන අතර, මේ පනත බලපාන්නේ මුස්ලිම් නොවන ජනතාවටය.
නඩත්තු ඉල්ලා සිටීමේ හිමිකම ඇත්තේ කාටද?
විවාහය පවතින අතරතුර වෛවාහික පාර්ශ්වයන්ගෙන් කෙනකු විසින් (ස්වාමිපුරුෂයා හෝ භාර්යාව)
අවුරුදු 18ට අඩු දරුවන්ට
අවුරුදු 18-25 අතර තම නඩත්තුව කරගත නොහැකි
දරුවන්ට (වියපත් දරුවන්)
ආබාධිත (ශාරීරික හෝ මානසික ආබාධිත) දරුවන්ට
ජීවිත කාලය පුරා
විවාහයෙන් පිටත උපන් දරුවන්ටද, නීත්‍යනුකූලව දරුකමට හදා ගත් දරුවන්ටද ඉහත අවස්ථා යටතේ පියාගෙන් හා/ හෝ මවගෙන් නඩත්තු මුදල් ඉල්ලා සිටීමේ නෛතික හැකියාව ඇත.
නඩත්තු පනත අනුව නඩත්තු ඉල්ලීම ගොනු කළ යුත්තේ කුමන අධිකරණයක ද?
නඩත්තු සඳහා අයදුම් කරන පුද්ගලයා පදිංචිව සිටින ප්‍රදේශයෙන් හෝ අවුරුදු 18ට අඩු දරුවන් වෙනුවෙන් අයදුම්පත් ඉදිරිපත් කරන විට අයදුම්කරු පදිංචිව සිටින ප්‍රදේශයේ හෝ නඩත්තු අයදුම් කරන්නේ යම් පුද්ගලයකුට එරෙහිවද: ඔහු/ ඇය පදිංචිව සිටින ප්‍රදේශයේ පිහිටි මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණය වෙත අදාළ ඉල්ලීම ගොනු කළ යුතු වේ.
නඩත්තු ඉල්ලීම් කළ හැක්කේ කවුරුන් විසින් ද?
අවුරුදු 18ට අඩු දරුවකු සඳහා නඩත්තු ඉල්ලීම ඒ දරුවා භාරව සිටින තැනැත්තා හට සිදු කළ හැකිය.
ශාරීරික හෝ මානසික ලෙස ආබාධිත දරුවකු සඳහා දරුවා භාරව සිටින තැනැත්තා හට නඩත්තු ඉල්ලීම කළ හැකිය.
අවුරුදු 18-25 අතර නම් ඒ වියපත් දරුවාට නඩත්තු ඉල්ලා සිටිය හැකිය.
තමා නඩත්තු කරගත නොහැකි වෛවාහක භාර්යාවට හා ස්වාමිපුරුෂයාටද නඩත්තු ඉල්ලා සිටිය හැකිය.
විවාහයකින් පිිටත උපන් දරුවකුට පියාගෙන් නඩත්තු මුදල් ඉල්ලා සිටීමේ හැකියාව ඇත.
එහෙත් යමකු දරුවා තමාගේ නොවේයැයි අධිකරණයට කරුණු ඉදිරිපත් කළ විට නඩත්තු දීමනාවක් නියම කිරීමට ප්‍රථම පිතෘත්වය සාක්ෂි මඟින් හෝ DNA පරීක්ෂණයකින් තහවුරු කළ යුතු වේ.
එසේ තහවුරු කළ පසු සාමාන්‍ය ආකාරයට නඩත්තු ඉල්ලීම කළ හැකිය.
මවුපියන් වෙන්ව සිටී නම් කුමන පුද්ගලයකු භාරකාරත්වය දැරුවද දරුවා නඩත්තු කිරීම මවුපියන්ගේ වගකීමකි. මවට/ පියාට හෝ මවුපියන් නොවන අයට භාරකාරත්වය පැවරුණද, මවුපිය දෙදෙනාටම ප්‍රමාණවත් ආදායම් මාර්ග තිබේ නම් දෙදෙනාම දරුවා නඩත්තු කළ යුතුය.
නඩත්තු ඉල්ලීමකදී ඔප්පු කළ යුතු කරුණු මොනවාද?
තමාට නඩත්තු කරගැනීමට නොහැකි බව වගඋත්තරකරුගේ (නඩත්තු ඉල්ලීම කරන්නේ යම් පුද්ගලයකුට එරෙහිවද ඒ තැනැත්තාගේ) ආදායම් තත්ත්වය වෛවාහික දෙපාර්ශ්වයේ නම් ස්වාමිපුරුෂයා හා භාර්යාව කැමැත්තෙන් වෙන්ව සිටින විට හෝ ඉල්ලුම්කාර පාර්ශ්වය අනාචාරයේ ජීවත් වන්නේ නම් ඔහුට හෝ ඇයට නඩත්තු ලබාගැනීමේ හැකියාවක් නැත. එහෙත් එක් පාර්ශ්වයක් දික්කසාද නඩුවක් ගොනු කර ඇති විට අනෙක් පාර්ශ්වයට නඩත්තු නඩුවක් ගොනු කර ඇත් නම් දික්කසාද නඩුවේ තීන්දුව ප්‍රකාශ කරන තෙක් නඩත්තු ගෙවන ලෙස ඉල්ලීම කළ හැකි වේ.
නඩත්තු සඳහා ගෙවන දීමනාව ගණනය කරන්නේ කෙසේ ද?
නඩත්තුව වශයෙන් ගෙවන මුදල් ප්‍රමාණය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වේ. මෙහිදී නඩත්තු ඉල්ලීම කරන්නේ යම් පුද්ගලයකුට එරෙහිවද, ඔහුගේ මාසික ආදායම හා එලෙසම සියලු පාර්ශ්වවල ආර්ථික හා සමාජ තත්ත්ව පිළිබඳවද සලකා බැලේ.
නඩත්තු නියෝගයක් ලබාගැනීම සඳහා අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරන සෑම ඉල්ලීමකම සඳහන් කරුණු ඉල්ලුම් කරන තැනැත්තාගේ හෝ තැනැත්තියගේ දිවුරුම් ප්‍රකාශයකින් සනාථ කළ යුතු වේ.
නඩත්තු ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කර මහේස්ත්‍රාත් අධීකරණයෙන් නඩත්තු මුදලක් නියම වු පසු ඒ නඩත්තු මුදල වගඋත්තරකරු (නඩත්තු ගෙවන පාර්ශ්වය) නිසි ආකාරව ගෙවාගෙන යන බව සඳහන් කර නඩත්තු ඉල්ලුම්කාර පාර්ශ්වයේ බැංකු ගිණුමකට හෝ තැපැල් මඟින් ගෙවීමට අධිකරණයෙන් ඉල්ලා සිටිය හැකිය.
වගඋත්තරකරු නඩත්තු ගෙවීමේ නියෝගයක් පැහැරහරින්නේ නම් එසේ පැහැරහරින එක් මාසයක් සඳහා හෝ ඉන් කොටසක් සඳහා (මුදල නොගෙවූ සැම වාරයක් සඳහාම) එක් මාසයක් බැගින් මහේස්ත්‍රාත්වරයා විසින් සිරදඬුවම් නියම කළ හැකිය.
අධිකරණයක් මඟින් දී ඇති නඩත්තු නියෝගයක සඳහන් නඩත්තු මුදලේ ප්‍රමාණය, කාලය ගත වීමත් සමඟ වෙනස් කරගැනීමට අවශ්‍ය වන්නේ නම් ඒ මුදල වෙනස් කර දෙන ලෙස මහේස්ත්‍රාත්වරයාගෙන් ඉල්ලීමක් කළ හැකිය.
මුස්ලිම් නීතිය අනුව නඩත්තු දීමනා
මුස්ලිම් දරුවකු සඳහා හා වෛවාහික පාර්ශ්වයක් වෙනුවෙන් නඩත්තු ඉල්ලා සිටීම ඉස්ලාමීය මූලධර්මවලට අනුකූලව සිදු කරනු ලැබේ.
දරුවා වෙනුවෙන් දරුවාගේ මව, පියා හෝ භාරකරුටද, වෛවාහික පාර්ශ්වයටද, නඩත්තු ඉල්ලුම්පතක් ඉදිරිපත් කළ හැකි අතර, එය අදාළ ප්‍රදේශයේ කාති අධිකරණය වෙත යොමු කළ යුතු වේ. කාති අධිකරණයකින් දෙනු ලබන නඩත්තු නියෝගය අනුව මාස කිහිපයක් තිස්සේ අදාළ වගඋත්තරකරු ප්‍රදේශයේ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණය වෙත ඉදිරිපත් කොට බලාත්මක කරවාගත යුතුය. පවුලක් ලෙස පවුලේ එකිනෙකා කෙරෙහි ගරුත්වයකින් සිටීම හා දරුවන් නිසි පරිදි නඩත්තු කිරීම මවුපියන්ගේ වගකීමයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ ජීවත් වන මිනිසුන් ලෙස එසේ පවුල තුළ වගකීම් යුතුකම් ඉටු කරමින් ජීවත් වීමට වග බලා ගැනීම අනාගත යහපත් පරපුරක් බිහිකිරීමට උපකාරයක් වන බවද සිහි තබාගත යුතුය. දරුවන් නිසි පරිදි නඩත්තු නොකරන මවුපියන්ගෙන් නඩත්තු මුදල් ඉල්ලා නඩු පැවරීම නොමිලේ නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව විසින් සිදු කරනු ලබන අතර, ඕනෑම නීති උපදෙසක් සඳහා ඔබ ප්‍රදේශයේ පිහිටි නීති ආධාර කොමිෂන් සභා මධ්‍යස්ථානය වෙත යොමු විය හැකිය.
