නවදිල්ලිය යළිත් වරක් හුදකලා විප්ලවයක නිරත වී තිබේ. ඒ ආම් ආද්මී නම් කුඩා පක්ෂය තමන් පාලනය කළ යුතු බව නවදිල්ලි ජනතාව තමන්ගේ අති බහුතර ඡන්දය මගින් ප්‍රකාශයට පත් කරමිනි. අරවින්ද් කෙජ්රිවාල්ගේ නායකත්වයෙන් යුක්තව දූෂණ විරහිත ඉන්දියාවක් බිහිකිරීමේ අරමුණින් දේශපාලනයට ප්‍රවිශ්ට වූ ආම් ආද්මී පක්ෂය උඩු ගං බලා වන තම අසීරු ගමන අසීරුවෙන් වුවද සාර්ථකව යමින් සිටින බව මේ මැතිවරණ ප්‍රතිඵලය මගින් සනාථ විය.
මේ අනුව අරවින්ද කෙජ්රිවාල් තම දිල්ලි පාලනයේ තුන්වන කාර්තුව අරඹනු ඇත. කෙජ්රිවාල් දේශපාලනයට පැමිණියේ බැලූ බැල්මට ඉන්දියාව වැනි රටක ඉටු කිරීමට අපහසු යැයි පෙනෙන පොරොන්දු රාශියක්ද සමගය. එහෙත් ඔහු බලයට පැමිණි පසු ඒ සියල්ල අමතක කර දැමුවේ නැත. ඒ වෙනුවට ඔහු බාධක රැසක් මැද දුන් පොරොන්දු ඉටු කිරීමට වෙර දැරුවේය. දිල්ලි ජනතාව ඉතා ඉවසීමෙන් යුතුව කෙජ්රිවාල්ට අවස්ථාවන් ලබා දෙමින් සිටින්නේ ඔහුගේ අභ්‍රිප්‍රාය මනාව වටහා ගැනීමට ඔවුන් සමත්වී ඇති නිසා බව කිව හැකිය.
අනික් අතට දිල්ලියේදී කෙජ්රිවාල්ට පරාජය වූයේ ඉන්දීය ජාතිකවාදය සමග මහා බලයක්ව පෙරට පැමිණි නරේන්ද්‍ර මෝදි බව අමතක කළ යුතු නැත. ක්ෂණිකව හින්දුත්වය ඉදිරියට ගෙන පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදී මහා මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කළ අගමැති මෝදි එතනින්ද නොනැවතී ජාතිකත්වය පදනම් කර ගනිමින් තමා ලබා දුන් පොරොන්දු ඉටු කිරීමටද කටයුතු කළේය. ඒ අතරින් කාශ්මීරය සම්බන්ධව ලබා ගත් තීරණ සහ මුස්ලිම්වරුන්ට සම්බන්ධයෙන් පනවනු ලැබූ සංක්‍රමණික නීතිද සුළු කොට තැකිය නොහැකිය. එහෙත් දිල්ලි ජනතාව ඒ කිසිවක් මායිම් කර නැත. ඔවුන් යළිත් වරක් අරවින්ද් කෙජ්රිවාල්ට අවස්ථාව ලබා දෙමින් කලින් කලට දේශපාලන ඉන්ද්‍රජාලිකයන් මවන දේශපාලන දුමාරයෙන් තමන් වසඟ නොවන බව ඔප්පු කර පෙන්වා තිබේ.
දිල්ලි ප්‍රාන්ත මැතිවරණයෙන් කෙජ්රිවාල්ගේ ආම් ආද්මී පක්ෂය ආසන 62ක් දිනා ගත් අතර අගමැති මෝදි ගේ භාරතීය ජනතා පක්ෂයට දිනා ගත හැකි වූයේ ආසන 8ක් පමණි.
අමෙරිකාවේ ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය ජනාධිපති අපේක්ෂක සටනේ
මේ අතර අමෙරිකාව ජනාධිපතිවරණයට සූදානම් වෙමින් සිටින අතර ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය සාම්ප්‍රදායික ලෙස ජනාධිපති අපේක්ෂකයා තෝරා ගැනීමේ සටනට අවතීර්ණව සිටිති. අමෙරිකා දේශපාලනයේ එක් සුන්දර අවස්ථාවක් ලෙස ජනාධිපති අපේක්ෂකයා තෝරා ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය දැක්විය හැකිය. අපේ රට ඇතුළු ආසියානු රටවල පක්ෂ නායකයාම ජනාධිපති හෝ අගමැති අපේක්ෂකයා වන අතර මැතිවරණයට වසර ගණනාවක සිට ඔහු මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වන බව ජනතාව දැන සිටිති. ඇතැම්විට මැතිවරණයෙන් පරාජයට පත්වුවද යළිත් වසර ගණනාවකට පසු එම පුද්ගලයාම මීළඟ අවස්ථාවේදී අපේක්ෂත්වය ලබා ගනී. එහෙත් අමෙරිකාවේ තත්ත්වය එසේ නොවේ. අදාළ පක්ෂයේ සාමාජිකයන් හෝ පක්ෂයේ ඉහළම නියෝජිතයන් වුවද මීලඟ ජනාධිපති අපේක්ෂකයා කවුරුන්දැයි කල් තියා දැන සිටින්නේ නැත. ඒ වෙනුවට ඉතාමත් තීරණාත්මක ඡන්ද විමසීම් මගින් කරට කර තරඟයක නිරත අවසානයේ ජයගන්නා දක්ෂයා පක්ෂ අපේක්ෂකයා ලෙස නම් කිරීම සිදු වේ. ඇතැම් විට මේ අපේක්ෂකයා තේරීමේ තරගය ජනාධිපතිවරයා තේරීමේ මැතිවරණයට ද වඩා උණුසුම් සහ තියුණු විය හැකිය. උදාහරණයක් ලෙස 2008 වසරේදී බැරැක් ඔබාමා සහ හිලරි ක්ලින්ටන් අතර ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂ අපේක්ෂකත්වය වෙනුවෙන් පැවති තරගය දැක්විය හැකිය.
මේ වන විට අමෙරිකාවේ ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය එවැනිම තරගයක නියුක්තව සිටින අතර පුද්ලයන් කිහිප දෙනෙකුම ජනාධිපති අපේක්ෂකත්වය වෙනුවෙන් තරග වැද සිටිති. බර්නි සැන්ඩර්ස්, ජෝ බයිඩන් වැනි මීට පෙර අමෙරිකා දේශපාලනයේ කැපී පෙනුනු චරිත කිහිපයක්ම මේ තරග බිමේ සිටියද මේ වන විට ඉදිරියෙන්ම සිටීමට සමත්ව සිටින්නේ පෙට් බුටිජේජ් ය.
අමෙරිකානු ඡන්ද ක්‍රමයට අනුව ජනාධිපති අපේක්ෂකත්වය ලබා ගැනීමට නම් ප්‍රාන්ත පනහ තුළ ඡන්ද නියෝජිතයන් 1990ක් හෝ ඊට වැඩි සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත් වන පුද්ලගයා ජනාධිපති අපේක්ෂකත්වය ලබා ගන්නේය. දැනට ප්‍රාන්ත කිහිපයක පමණක් ඩිමොක්‍රටික් අපේක්ෂකත්ව තරග පැවැත්වී ඇති අතර ඒ අතරින් නියෝජිතයන් 22ක් දිනා ගැනීමට පෙට් බුටිජේජ් සමත්ව සිටින්නේය. බර්නි සැන්ඩර්ස් අපේක්ෂකයන් 21ක් ද , එළිසබෙත් වොරන් අපේක්ෂකයන් 8ක් ද දිනා ගැනීමට සමත්ව සිටින අතර ට්‍රම්ප් ජනාධිපතිවරයාට දෝෂාභියෝගයක් ගෙන ඒමට සමත් වූ චෝදනාවේ එක් පාර්ශ්වයක් වූ ජෝ බයිඩන් දිනා ගැනීමට සමත්ව සිටින්නේ නියෝජිතයන් 6ක් පමණි.
කෝවිඩ් නිසා ඔලිම්පික් අනතුරේ
ලෝකය මෙලෙසින් සාමාන්‍ය එදිනෙදා කටයුතුවල නිරත වෙමින් ඉදිරියට ගියද චීනයෙන් මතුවී තිබෙන කෝවිඩ් - 19 වයිරසය ලෝකයට මේ වන විට ඇති කරමින් තිබෙන බලපෑමද සුළුකොට සැලකිය නොහැකිය. එය මේ වන විටත් චීනයේ ආර්ථිකයට ප්‍රබල හානි කිරීමට සමත්ව සිටින අතර චීනයේ ප්‍රතිරූපයටද හානි කිරීමට ඒ යට සැඟවුණු බටහිර මාධ්‍ය කටයුතු කරමින් සිටිති. ඒ අතර චීනය නැමති නැව ගිලෙමින් පවතින්නේ තවත් සෙසු රටවල් නැමති කුඩා නැව් සහ බෝට්ටු රාශියක්ද ඇදගෙන බව පැවසිය යුතුය. මේ වන විට ඉල්ලුම අඩු වීම හේතුවෙන් මේ වසරේ බොර තෙල් නිෂ්පාදනය පහළ දැමීමට සිදුවන බව ඔපෙක් සංවිධානය පවසා තිබේ. නිෂ්පාදනය පහළ යෑම හේතුවෙන් මිලද පහළ යනු ඇති අතර එය ඔපෙක් සාමාජික රටවලට අයහපත් ආර්ථික බලපෑම් එල්ල කරනු ඇත. මේ අතර ජපානයේ නිසාන් සමාගම තාවකාලිකව වාහන නිෂ්පාදනය නවතා දමා තිබේ. එයට හේතුව වන්නේ චීනයෙන් ඔවුන් වෙත අවශ්‍ය අමතර කොටස් නොලැබීමය. ඒ අනුව නිසාන් සමාගම ආශ්‍රිත රැකියා සහ වෙළෙඳපොල අර්බූදයක ලක් වීමටද නියමිතය.
මේ අතර කෝවිඩ් වයිරසය හේතුවෙන් රෝගී වීමට අමතරව සමස්ත ලෝක ජනතාව දුකට පත්වීමට වැඩි ඉඩක් නිර්මාණය වෙමින් තිබේ. ඒ ලබන ජූනි මාසයේදී ජපානයේ ටෝකියෝ නුවර පැවැත්වීමට නියමිත ඔලිම්පික් උළෙලට එහි බලපෑමක් ඇති වි හැකි යැයි බිය පළ වීමෙන් පසුවය. ඔලිම්පික් උළෙල සඳහා ලක්ෂ 8කට වැඩි පිරිසක් ටෝකියෝ නුවරට පැමිණීමට නියමිතය. දැනට කෝවිඩ් දරුණු ලෙස පැතිරෙමින් තිබෙන අතර එවැනි වටාපිටාවක මෙතරම් පිරිසක් එක්රැස්වීම සිතීමට හෝ අපහසුය. එහෙත් ලෝක ඔලිම්පික් කමිටුව මේ දක්වා ඔලිම්පික් උළෙල කල් දැමීමක් සම්බන්ධයෙන් අදහස් දක්වා නැත.
අයර්ලන්ත මැතිවරණ ජය වාමාංශික පක්ෂයකට
පසුගිය සතියේ පැවති අයර්ලන්ත මහමැතිවරණයෙන් බහුතර බලයක් ලබා ගැනීමට කිසිඳු පක්ෂයක් සමත් වූයේ නැත. මේ වන විට එම ප්‍රධාන පක්ෂ සන්ධාන ගතවීම සඳහා සාකච්ඡා පවත්මින් සිටින බවට වාර්තා වේ. මැතිවරණයේ වැඩි ඡන්ද සංඛ්‍යාවක් එනම්, සියයට 24.5ක ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් සින් ෆෙන් පක්ෂය ඉදිරියෙන් සිටියද ඔවුන්ටද පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් ලබා ගැනීමට හැකියාව ලැබී නොමැත. කෙසේවුවද මේ වාමාංශික එමෙන්ම අයර්ලන්ත රිපබ්ලිකන් හමුදාව සමග ඍජු නෑමක් සහිත දේශපාලන පක්ෂයට මැතිවරණයෙන් වැඩි ජනතා කැමැත්තක් ප්‍රකාශ වීම අයර්ලන්ත දේශපාලනයේ සංධිස්ථානයක් බව විචරකයන්ගේ අදහස වී තිබේ.
ගත වූ සතිය ආරම්භ වූයේ සාමාන්‍යයෙන් අමෙරිකාවෙන් අසන්නට ලැබෙන් අන්දමේ සිදුවීමක් තායිලන්තයෙන් වාර්තා වීමෙනි. එරට නික්හොන් රැට්චසිමා නුවර එරට වේලාවෙන් සවස තුනට පමණ මේ සිදුවීම වාර්තා වී තිබේ. මේ සිදුවීමට අදාළ හමුදා සෙබලා තම අණදෙන නිලධාරියා මරා දමා අවි ගබඩාවෙන් අවි පැහැරගෙන ඇති අතර එතැන් සිට නගරයේ අවට සහ සුපිරි වෙළෙඳසැල් ඇතුළත වෙඩිතැබීම් සිදු කර තිබේ. මේ හේතුවෙන් පුද්ගලයන් 26ක් මියගිය අතර තවත් පුද්ගලයන් රැසක් තුවාළ ලැබූහ. මෙවැනි සිදුවීම් අමෙරිකාවට නම් අමුතු දේවල් නොවන නමුදු අනාරක්ෂිත ආසියානු නගරවලින් මෙවැනි සිදුවීම් වාර්තාවීම එතරම් සුභදායී නොවන බව කිව යුතුය.
