පසුගිය නොවැම්බර් 25 වැනි දා සැම්බියාවේ ලිවිංස්ටන් සංචාරක නගරයේ සිට අගනුවර වන ලුසාකා වෙත ගමන් ගනිමින් තිබූ ගුවන්යානයකි. proflight ගුවන් සමාගමට අයත් වූ ඒ ගුවන්යානයේ මඟිහු 41ක් ගමන් ගනිමින් සිටියහ. පැවතියේ වැසිබර කාලගුණයකි. හමාගිය සුළං සමග විටින්විට අකුණුසරද එල්ල විය. නියමුවා යානය ඉදිරියට මෙහෙයවමින් සිටියේය. එක්වරම යානයේ මඟීන්ගේ ඇස් නිලංකාර කරමින් අති ප්‍රබල ආලෝකයක් දැල්වී නිවී ගියේය. ඒ සමඟ ඇති වූ කම්පනය තත්ත්පර කිහිපයක් පැවති අතර සිදු වූයේ කුමක්දැයි බොහෝ දෙනෙකුට නිනව්වක් නොවීය.
සියල්ල මනාව දිස් වූයේ නියමු කුටියේ සිටි නියමුවාට පමණකි. යානයේ ඉදිරිපස කොටසට ප්‍රබල අකුණු සරයක් ඔහුගේ දෑස් ඉදිරිපිටම එල්ල විය. යානයේ ඉදිරිපස ලෝහ කොටස් ගැලවී විසිවී යන විට ඔහු දැඩි පරිශ්‍රමයක් දරමින් යානය පාලනය කරගත්තේය. ලුසාකා වෙත ගමන කල් දැමීමට තීරණය කළ ඔහු වහාම යානය අසල පිහිටි කෙනත් කවුන්ඩා ගුවන් තොටුපොළට ආරක්ෂිතව ගොඩබැස්වූයේය.
මඟීන්ගේ ජීවිත ආරක්ෂා කිරීමට සමත් වූ නියමුවා කෙරෙහි ජනතා ප්‍රසාදය එල්ල වූ අතර සිදු වීම අන්තර්ජාතික තලයේ කතාබහටද ලක් විය. ගුවන්යානාවලට අකුණු අනතුරු සිදුවීම කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් ඒ සමඟම ලැබිණි. එ් සමඟම අන්තර්ජාලය පුරා පැතිර ගිය තොරතුරුවලින් ප්‍රකාශ වූයේ ගුවන්යානා වැඩිම අකුණු අනතුරුවලට ලක්වන්නේ නවසීලන්තයේදී බවයි.
 |
| ඇට්ලන්ටා ගුවන් තොටුපොළේ දී ගුවන් යානය අකුණු සැරයට ලක් වන අන්දම |
සැම්බියාවේදී වුණු ඒ සිද්ධියට දින පහකට පෙර එනම් පසුගිය නොවැම්බර් 20 වැනි දා නවසීලන්ත ගුවන් යානයක් අකුණු අනතුරකට ලක් වූ ආසන්නතම අවස්ථාව වාර්තා විය. නවසීලන්තයේ ක්‍රයිස්ට්චර්ච් ගුවන් තොටුපොළේ නවතා තිබූ Airbus 380 ගුවන්යානයකට අකුණු සරයක් එල්ල වනු නවතා තිබූ තවත් හෙලිකොප්ටර් යානයක සිටි නියමුවකු ඡායාරූප ගත කර තිබිණි. අකුණු පහර එල්ල වූ ගුවන් යානය ගුවන්ගත වීමට සියල්ල සූදානම්ව තිබූ නමුත් ඒ අවස්ථාව වන විට පැවති අධික සුළං සහ කුණාටු තත්ත්වය පහව යන තෙක් මදක් ප්‍රමාද වෙමින් පැවතිණි. අකුණු පහර යානයට එල්ල වී ඇත්තේ එම අවස්ථාවේදීය.
පසුව යානයේ ගමන නවත්වා එන්ජින් පරීක්ෂාවට ලක් කළ අතර මඟීන්ගේ ආරක්ෂාව පිණිස වෙනත් යානයකින් ඔවුන් අදාළ ගමනාන්තය දක්වා ගෙන ගොස් තිබේ. කෙසේ වුවද ඒ අකුණු පහර එල්ල වීමෙන් කිසිදු අනතුරක් වාර්තා වී නැත.
2015 වසරේදී අමෙරිකාවේ ජෝර්ජියා ප්‍රාන්තයේ ඇට්ලන්ටා ගුවන් තොටුපොළේ දී ගුවන්ගත වූ සැණින් යානයකට අකුණු පහරක් එල්ල වී තිබේ. තවත් වරෙක නවසීලන්තයේ වෙලිංටන් සිට ඩන්ඩීන් දක්වා ගමන් ගනිමින් තිබූ යානයකට අකුණු පහරක් එල්ල වූ බවට වාර්තා වේ. එම අවස්ථාවේ යානයේ ගමන් ගනිමින් සිටි ලූක් ෆිට්ස්මියුරයිස් නමැති පුද්ගලයා පවසා ඇත්තේ අති ප්‍රබල ආලෝක ධාරාවක් යානයේ කවුළුවෙන් දිස්වූ බවත් ඒ සමඟ තමන් කම්පනයට පත් වූ බවත්ය. එහිදී යානය ඉක්මනින් ගොඩබස්වා මඟීන් වෙනත් යානයකට යොමු කිරීමට කටයුතු කර තිබේ.
ගුවන්යානාවලට අකුණු පහර එල්ල වීම සම්බන්ධව අදහස් පළ කරන අමෙරිකානු සිවිල් ගුවන් සේවා අධිකාරිය වාර්තාවක් මඟින් ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ ගත වූ පස් වසර තුළ ලොව පුරා ගුවන් යානාවලට අකුණු පහර එල්ල වීම් 162ක් වාර්තා වී ඇති බවය. ඒ අකුණු අනතුරු අතරින් 114ක්ම වාර්තා වී ඇත්තේ නවසීලන්තයෙනි. නවසීලන්තයේ වාර්ෂිකව ගුවන් ගමන් 250,000ක් සිදු කෙරෙන අතර සෑම ගුවන් ගමන් 7700කට පසු යානයක් අකුණු පහරකට ලක් වන බව එම වාර්තාවේ සඳහන්ය. ඒ අනුව වසකරටද වාර්තා වන දළ අකුණු අනතුරු සංඛ්‍යාව 30කට ආසන්න වේ.
අමෙරිකාවේ පළ කරන scientific American සඟරාවට අනුව සෑම වාණිජ ගුවන් යානයක්ම එක් වරක් හෝ අකුණු පහරකට ලක් වී තිබේ. එලෙස ගුවන්යානා අකුණු අනතරුවලට ලක් වීම දුර්ලභ දෙයක් නොවන බව ඔවුන්ගේ අදහසයි. එමෙන්ම අකුණක් වැදීමෙන් ගුවන් යානයක් අනතුරට පත් වීමට පවතින්නේද ඉතාම සුළු ඉඩක් බවද එම සඟරාව වාර්තා කර තිබේ.
2014 වසරේදී ඉන්දුනීසියාවේදී මඟීන් සමඟ ගුවන් යානයක් කඩා වැටී 4 දෙනකු මිය ගිය අතර අනතුරට හේතුව ලෙස තහවුරු වූයේ යානයට අකුණු පහරක් එල්ල වීමය.
2010 වසරේ කොලොම්බියාවේදී ගුවන් යානයකට අකුණු පහරක් එල්ල වීම හේතුවෙන් යානයේ ගමන් ගත් එක් මඟියකු හෘදයාබාධයකින් ජීවිතක්ෂයට පත් වූ අතර 114 දෙනකු තුවාල ලබා තිබේ. යානය ගුවන් ගත කරන අවස්ථාවේදී මේ අකුණු පහර එල්ල වී ඇත. එමඟින් බිමට ඇද වැටුණු යානය කැබලි තුනකට වෙන්ව ගොස් තිබේ.
මේ අන්දමේ සිදුවීම් ලොව පුරා වාර්තා වුවද ගුවන් නියමුවෝ තමන් ගුවනේදී අකුණු පහරට වඩා බියපත් වන්නේ කුණාටු සුළඟට බව පවසති. එයට හේතුව ගුවන් යානා නිපදවීමේදී අකුණු පහරින් ආරක්ෂා වීමට යම් තාක්ෂණික ක්‍රම උපයෝගී කර ගන්නා නිසාය. යානයේ බඳේ ආලේප කරන සුවිශේෂ ආලේපනයක් විසින් අකුණු පහරින් නිපදවෙන විදුලිය යානය ඇතුළට ගමන් කිරීම වළක්වාලනු ලැබේ. අහසේ ගමන් කරන යානා නිතර අකුණු පහරට විවෘත වීම හේතුවෙන් එවැනි ආරක්ෂිත පියවර අනුගමනය කිරීමට ගුවන්යානා ඉංජිනේරුවන් කටයුතු කර තිබේ. එබැවින් කොතරම් අකුණු පහර එල්ල වුවද ගුවන්යානයක ගමන් ගන්නා මඟීන්ට අනතුරක් වීමට ඇති සම්භාවිතාව ඉතා අවමය. එහෙත් අඩි දහස් ගණනක් උඩු ගුවනේදී තමන් ගමන් ගනිමින් සිටින ගුවන් යානයට දැවැන්ත අකුණු පහරක් එල්ලවීම කිසිදු මඟියකුට සුන්දර අත්දැකීමක් නම් නොවනු ඇත.
 |
| නවසීලන්තයේ ක්‍රයිස්ට්චර්ච් ගුවන් තොටුපොළේ තවතා තිබූ ගුවන් යානයට අකුණු පහර එල්ල වන අන්දම |
