හරි වහර | සිළුමිණ

හරි වහර

1. ගූඪ - මේ සිංහලයෙහි දු යෙදෙන සංස්කෘතයේ අතීත කෘදන්තයෙකි. මෙහි අග (මහාප්‍රාණ) ‘ඪ’ යෙදෙන සැටි සැලැකිල්ලට ගත මනා ය. බොහෝ දෙන මෙහි (අල්පප්‍රාණ) ‘ඩ’ ලියති. ඒ වරදෙකි. මෙහි අරුත ‘සැඟැවුණු’ යනු යි. මේ හා අනුරූප වැ පාලියෙහි ‘ගුළ්හ’ යනු යෙදේ. සිංහලයෙහි යෙදෙන්නේ ‘ගුළු’ යනු යි.

2. ගූථ - සංස්කෘතයෙහි දු පාලියෙහි දු සම වැ යෙදෙන වදනෙකි. අග (මහාප්‍රාණ) ‘ථ’ යෙදෙන බව සැලැකුව මනා ය. අරුත ‘අශූචි’ යනු යි. මේ හා අනුරූප වැ සිංහලයෙහි යෙදෙන වදන සැබි වහරට ගැළැපෙන සේ නො සැලැකේ.

3. ගෙපළ - ගෙබිම - නිවාසයට අයත් වන භූමි ප්‍රමාණය - යන අරුතින් යෙදේ. වෙසෙසින් යෙදෙනුයේ ‘ගෙපළ කපනවා’ යන තන්හි ය. කට ව‍හරෙහි මේ ‘ගෙපල් කපනවා’ ලෙස ද යෙදෙන නමුදු ඒ නිවැරැදි නො වේ. මෙහි ‘පළ’ යනු ස්ථාන අර්ථයෙහි ම යෙදෙන බැවින් (දන්තජ) ‘ල’ නො ව (මූර්ධජ) ‘ළ’ ම යෙදීම නිවැරැදි වේ.

4. ගෙවල - මෙ වදන නිපැදෙනුයේ ‘ගෙ’ ශබ්දයට (බහු අර්ථයෙහි) ‘වල්’ ප්‍රත්‍යයය එක් වීමෙනි. ඒ ගෙවල් යන්නට ආධාර අර්ථයෙහි ‘ඇ’ විභක්තිය එක් වීමෙන් ‘ගෙවලැ’ යන පදය නිපැදේ. වහරෙහි දී ‘ඇ’ ‘අ’ වීමෙන් එය ගෙවල බවට පත් වේ. ඇතැම්හු ‘ගෙවල්’ යන්න ට මූල නාම ප්‍රකෘතිය බව සිතා දෝ තව ද ‘වල’ යන්නක් මෙයට ඒ කොට ‘ගෙවල්වල’ යනු යොදති. ඉඳුරා ම වැරැදි යෙදුමෙකි. ගෙවලැ, ගෙවල යන පද ම ය නිවැරැදි.

‘ගෙවල’ යන්න ම නාම ප්‍රකෘතිය කොටගෙන ගෙවලයා, ගෙවලයෝ, ගෙවලයන් ඈ ලෙසින් වර නඟා යොදනු ද දැකිය හැකි ය. එ සේ යෙදෙනුයේ ගෙදරට ම වී සිටින්නන් හඟවනු පිණිස යි.

5. ගොක්කොළ - ‘ගොබ’ යන්නේ අන්ත්‍ය ස්වර ලෝපයෙන් ගොබ් බවට පත් වැ, යළි අඝෝෂාදේශයෙන් ‘ගොප්’ බවට පත් වේ. එයට කොළ යනු එක් වීමේ දී, ‘ප්’ යනු ‘ක්’ බවට හැරීමෙන් හෙවත් පරරූප සාම්‍යයෙන් ‘ගොක්කොළ’ යනු නිපැදේ. මේ නිවැරැදි යෙදුමෙකි. ඇතැම්හු මේ බලාගෙන ගොක් අතු, ගොක් පහන් ආදිය ද යොදති. එ බඳු තන්හි ‘ක්’ ආදේශ හේතුවක් නැති බැවින් ඒ වැරැදි සේ සැලැකිය යුතු වේ. ගොප් අතු, ගොප් පහන් ආදිය ම ය නිවැරැදි වනුයේ.

6. ගොනු - මෙහි ග (දන්තජ) ‘නු’ යෙදෙන සැටි මැනැවින් සැලැකිල්ලට ගත යුතු ය. ගොනුව, ගොනුවෙන් ගොනුවට ආදි වශයෙන් (නාම ප්‍රකෘතියත් ප්‍රත්‍යයත් අතර) ‘ව්’ ආගමයෙන් ද, ගොන්න, ගොන්නෙන්, ගොන්නට ආදි වශයෙන් අග ‘නු’ යන්නේ ව්‍යඤ්ජනය ද්විත්ව වීමෙන් ද වරනැ‍ඟේ. එ සේ ද්විත්ව වැ වරනැ‍ඟෙන නිසා මෙහි යෙදෙනුයේ (දන්තජ) ‘නු’ ම බව තහවුරු වේ.

7. ගොළු - මෙහි දී සැලැකිල්ල යොමු කළ යුතු අග යෙදෙන (මූර්ධජ) ‘ළු’ කෙරෙහි ය. මෙහි (දන්තජ) ‘ලු’ නො යෙදේ. සංස්කෘතයෙහි දු පාලියෙහි දු මේ හා අනුරූප වැ ‘ගෝඨ’ යනු යෙදේ. පාලියෙහි ‘ගෝළ’ යනුත් යෙදේ. ‘ගොළු’ යන්නෙහි (මූර්ධජ) ‘ළු’ ම යෙදෙන සැටි ඉනුදු තහවුරු වේ. මෙහි අරුත ‘නිහඬ’, ‘කථා කළ නොහැකි’ යනු යි. මිටි අරුතෙහි ද යෙදේ. ගොළුඅබා (ගෝඨාභය) වැනි තන්හි යෙදෙනුයේ ඒ අරුතිනි.

Comments