'විල් තෙරේදී' - බල්ගේරියානු ලේඛක ලුඩ්බොමීර් පීවෙස්කි (Lyubomir Peevaski)
1943 දී උපත ලැබූ මේ ලේඛකයා සොෆියා ලෙනින් විදුලි කාර්මික ආයතනයේ අධ්‍යාපනය ලැබුවේය. ඔහු සොෆියා ගුවන්විදුලියේ විනෝදාත්මක වැඩසටහන්වල නිෂ්පාදකවරයකු ලෙසද කටයුතු කළේය. ඔහුගේ නිර්මාණ රුසියන්, පෝලන්ත, චෙක්, රුමේනියානු, එස්තෝනියානු සහ ඉංග්‍රීසි භාෂාවලට පරිවර්තනය වී ඇත. මෙහි කොටස් වශයෙන් පළ වන්නේ ඔහු විසින් රචිත ‘විල් තෙරේදී‘ විද්‍යා ප්‍රබන්ධයයි.
පියාඹන වලසා ආපසු පැමිණීම හැරෙන්නට වෙනත් සිදුවීමකින් තොරව දවස ගෙවී ගියේය. එම සතා බර අඩි තබමින් වැල්ලේ ගමන් කොට අනතුරුව කිසිවකට ඉව අල්ලා කොහාටදෝ ඉගිළ ගියේය.
මගේ අලසකම මා කලකිරීමට පත් කළේය. එදින සිදු වූ දෙයින් මා සුදුමැලි වූ අතර, ඉහළ අහසේ ඇති අනන්ත තරු නිරීක්ෂණය කළෙමි. මා දෑස් පියාගත් විට මා ඉදිරියෙන් සියල්ල පැහැදිලිව පුදුමාකාර ලෙස දර්ශනය වූ අතර, එය මා ප්‍රථම වරට දුටු අලංකාර අපූරු දර්ශනයක් විය.
එම වර්ණ, ශබ්ද, දර්ශන සහ ආලෝක විස්තර කිරීමට මගේ වචන කෝෂය ප්‍රමාණවත් නොවේ. කෙසේවෙතත් මම සාධාරණය ඉටු කිරීමට උත්සාහ කළෙමි. මා සාක්ෂි දැරූ මගේ සිත තදින්ම එල්බගත් මේ අද්භූත සිද්ධිවලට හේතු මේ විශ්වාස කළ නොහැකි කතාවේ අවසාන පරිච්ඡේදයට එක් කිරීමට අදහස් කරමි.
මුලදී අහස කම්පනය වූ අතර, එම කම්පනය තණකොළ දක්වාම පැතිර ගියේය. ගස්, කඳු ගැට සහ ඒ අවට ඇති සියල්ල කිසියම් නොපැහැදිලි නොසන්සුන්තාවකට පත් විය. කඳුකරයේ විරුද්ධ පැත්තේ වූ පයින් වනාන්තරයේ සිටි කුරුල්ලෝ ඉන් ඉවතට පියාඹා ගියහ. උන් බියෙන් රවුම් ගැසූහ.
හිරු බැස යමින් ඇත. එහෙත් උණුසුම ඉහළ යන බව මට දැනිණ.
අනතුරුව මට ඇසුණේ සිහින් කර්කෂ නලා හඬකි. මුලදී එය දුර්වල එකක් වූ නමුත් ක්‍රමයෙන් එය වැඩිවන්නට විය. හරියටම සංගීත භාණ්ඩයක් නියම නාදය ලැබෙන තුරු සකස් කරන විට ඇතිවන හඬක් මෙන් විය.
මම තණබිම දෙස බැලුවෙමි. අමුතු උපකරණය නැවතත් සජීව බවට පත්ව ඇත. ඒ තුළින් සුපුරුදු හරිත වර්ණ ගිනිදලු පිස්සුවෙන් මෙන් නැගෙමින්, බසිමින් සහ වෙන් වෙමින් නටන්නට විය.
විලෙහි වූ ජලය ඉවුරුවල වැදෙමින් කිසිවකුගෙන් හෝ ගැලවෙන්නට උත්සාහ කරන්නාක් මෙන් හඬ නගන්නට විය.
අමුතු උපකරණයෙන් පිටපත දීප්තිමත් ජල ධාරාවක් ගලා යන බව මට දැකගත හැකි විය. මීට පෙර එය මගේ අවධානයට ලක් නොවීය. මුලදී අයිස් කුට්ටිය දිය නොවේායැයි මම සිතුවෙමි. පසුව මට අවබෝධ වූයේ රිදී රැහැනක් වැනි ජල ධාරාවක් ඉන් පිටවෙන බවයි.
ඒ සමගම ගුමු ගුමු නාදයක් ඇසුණ අතර, අනතුරුව හදිසියේම සංගීත රාවයකින් ගුවන පිරී ගියේය. එය අවට කඳු මුදුන්වල සිට එන මෘදු ප්‍රසන්න කෝමල සංගීත නාදයකි. තමන්ගේ සංගීත නාදයෙන් කිසිවකු අවදි වේයැයි බියෙන් මෙන් අදෘශ්‍යමාන සංගීත කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෝ වාදනයෙහි යෙදෙති.
අද්භූත නොපැහැදිලි භාෂාවෙන් මට යමක් කොඳුරා කීමට උත්සාහ කරන ඔවුන්ගේ සංගීතය මගේ සිතේ කාවදින බවක් මට හැඟිණ. වචනයෙන් විස්තර කළ නොහැකි අන්දමේ දැඩි ආශාව, නොසන්සුන්බව සහ ප්‍රීති ප්‍රමෝදය සම්මිශ්‍රණය වූ හැඟීමක් මා තුළ විය. තනිකම සහ සතුට මා තුළ එක්වර ඇති කරමින් දේදුන්නේ සියලු වර්ණයන්ගෙන් අලංකාර වෙමින් මාව ගැඹුරු සුන්දර ජලයක ගිල්වන්නාක් මෙන් මට දැනිණ.
සෑම ශබ්දයක්ම මලක උපත මෙන් මගේ මනසේ සටහන් වූ අතර, අනතුරුව එය ගීතයක් මෙන් පෙළ ගැසිණ. වර්ණ සහ ශබ්ද, සිතිවිලි සහ ගැටලු පැන නැගීමට හේතු විය. මිනිස් මනසින් සිතාගත නොහැකි සහ තේරුම් ගත නොහැකි සංගීතයේ හඬ ක්‍රමයෙන් වැඩි වූ අතර සන්සුන් ස්වර කීපයක් දෝංකාර දෙමින් අමුතු රිද්මයකින් හුස්ම ගැනීම පවා අපහසු කළේය.
හරිත උපකරණයෙන් නිකුත් වූ ගිනිදැල් අවට අවකාශය සෝදිසි කිරීමට උත්සාහ කරමින් සිට විගස අතුරුදන් විය.
සංගීතය අනපේක්ෂිත ලෙස නව තේමාවකට වෙනස් විය. නුහුරු සංගීත භාණ්ඩයකින් නැගුණ ශබ්දය වේදනාවකට කැඳවීමක් මෙන් වූ අතර එම නාදයෙන් කඳුකරය පිරී ගියේය.
අමුතු උපකරණය වටා පැවති කුඩා ගිනිදැල් විශාල වූ අතර දීප්තිමත් ලෙස බැබලෙන්නට විය. මේ අතර උපකරණයෙන් පිට වී විල දක්වා ගලා ගිය රිදී ජල ධාරාව දීප්තියෙන් බැබළීම ආරම්භ විය.
අනතුරුව කළු වලාකුළක් කඳුකරය වසාගෙන පැතිර ගියේය. වට කිහිපයක් කැරකුණ එම වලාව උපකරණය වෙත වේගයෙන් පහත් විය. ඒ ඊට පෙර විලෙන් උපත ලැබූ පියාපත් රහිත කෘමීන් රාශියයි. එහෙත් දැන් එම කෘමි සතුන් විශාල වී ඇති බව පෙනෙන්නට ඇත. උන් කළු බෝලයක් මෙන් අමුතු උපකරණය වට කරගත්හ. එහෙත් ගිනිය නොහැකි තරම් වූ එම කෘමි සතුන්ගේ අඬු අතරින් ආලෝකය විහිදුණි.
දැඩි බියජනක සහ දුක්මුසු කැඳවීම ඇසෙන්නට විය.
මා සිටි තැනට නුදුරින් වූ තණකොළ කැලඹෙන්නට වූ අතර පොළොවෙන් ගොඩැල්ලක් මතු විය. දැනටමත් හුරුපුරුදු හරිත වර්ණ කෝටු ඇඹරෙන්නට විය. එහෙත් මෙවර මින් පෙරට වඩා ඝනකමින් වැඩි වූ අතර කලින් තිබූ ජවසම්පන්න බව පෙනෙන්නට නොතිබිණ.
කුඩා හරිත වර්ණ කෝටු සැම තැනම විසිර යන බව පෙනිණ. භයානක ශබ්දයේ කම්පනයෙන් ඉදිරියට තල්ලු වී ගිය එම කෝටු දැනටමත් කෘමීන් වසා සිටින අමුතු උපකරණය වෙත වහ වහා ළඟා විය. එම කුඩා කෝටු උපකරණය වෙත කිට්ටු වී එය වැලඳ ගන්නා විට සජීවබෝලය හරිත වර්ණයට හැරී ප්‍රමාණයෙන් විශාල විය.
ඒ මොහ‍ොතේ පඳුරු සහ තණකොළ අතර කුඩා පාද එහෙමෙහෙ දුව පනින ශබ්දය ඇසීමට මට හැකි විය. පුංචි අලි දක්නට ලැබිණ. දෙදෙනා, තිදෙනා ලෙස පැමිණි එම සත්තු කොළ අතු, තණකොළ මල් සහ ගස්වල පොතු උරා බොන්න්ට වූහ. උන්ගේ කුඩා බඩවල් පිපිරෙන තරමට පිරී ඇත.
කෘමීන්ගෙන් සහ පුංචි හරිතවර්ණ කෝටුවලින් ආවරණය වී ඇති උපකරණය වෙත පුංචි අලි වහ වහා ගියහ. කිසියම් මුර්ඡාවකට අසු වූ කලක මෙන් උපකරණය වෙත ළඟා වූ උන් කීකරු ලෙස දිගාවූහ. කෘමීන්ගෙන් වැඩි කොටසක් සහ සජීව බෝලය කුඩු පට්ටම් වේයැයි මට සිතිණි. එහෙත් මගේ දූරේක්ෂයෙන් ඒ බව දැකීමට හැකි නොවීය.
ලබන සතියට...
